De ziekte malaria is een typische en de meest bekende muggenziekte. ‘Bekend’ klinkt altijd alsof het iets goeds is, maar dat is natuurlijk in dit geval niet zo. Malaria is namelijk een van de meest voorkomende (infectie)ziektes in de wereld, die op meerdere continenten voorkomt. Wereldwijd zijn al meer dan 200 miljoen mensen eens besmet geweest of kampen zij met dergelijke ziekteverschijnselen. De mug is de oorzaak, aangezien dit beestje de malariaparasiet met zich mee kan dragen. Als je gestoken wordt door de zogenoemde malariamug is de kans dan ook zeer groot dat je deze ziekte krijgt.
Wat houdt malaria in?
Malaria is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de zogenoemde ‘plasmodium parasiet’. Daarvan bestaan overigens verschillende typen. Zodra je door een malariamug gestoken bent, kun je binnen een week last krijgen van ziekteverschijnselen, al gebeurt dit meestal vanaf een dag of 10 á 14. Overigens komt het net zo goed voor dat je pas na een paar maanden (of zelfs jaren) last krijgt. De parasieten dringen namelijk door de mug door in je bloed en banen via rode bloedcellen een weg naar de lever waar ze al die tijd ‘verblijven’. Als ze daar eenmaal hun weg hebben gevonden, kunnen zij zich hier ongelimiteerd vermenigvuldigen. Aangezien sommige parasieten ‘slapend’ in de lever blijven wachten tot ze zich verder ontwikkelen, kan het pas na een lange tijd voorkomen dat je last krijgt van malaria.
Ziekteverschijnselen
Beginnende symptomen van malaria zijn grieperigheid, zweten, hoofdpijn, spierpijn en uiteindelijk hoge koorts, soms gepaard met braken en ernstige misselijkheid. Terwijl je in het beginstadium dus denkt aan een simpel griepje, kan dit dus leiden tot een flinke variant. Er is dan ook sprake van een ernstige ziekte, waarvoor je behandeling nodig hebt. Als je dit namelijk niet goed behandelt, kunnen de parasieten in zoverre je hersenen binnentreden. Deze zogenoemde hersenmalaria kan zelfs leiden tot de dood.
Waar komt Malaria voor?
Malaria wordt overgedragen door de Anopheles mug, die voornamelijk actief is tussen zonsop- en ondergang. Deze mug leeft voornamelijk in de tropen en warme landen. Te denken valt aan bijna het hele continent Afrika (Marokko, Tunesië, Egypte en Libië uitgesloten), Zuid-Amerika (met name het Amazonegebied) en Zuidoost Azië. Daarbij is wel belangrijk te onthouden dat de kans groter is in onder andere West-Afrika (met name landen als Ghana en Gambia) dan het Oosten van dit continent. Ook in Azië, Zuid- en ook Midden-Amerika (met name Latijns-Amerikaanse landen zoals Mexico) is de kans wat kleiner om besmet te raken. Besmetting is overigens overdraagbaar door de mug zelf, niet door mensen. De kans is zelfs aanzienlijk dat je lokale inwoners spreekt in dergelijke gebieden die malaria hebben gehad of de parasieten met zich meedragen. Echter, door de jaren heen hebben zij vaak een bepaalde immuniteit ontwikkeld.
Lees hier meer over de gebieden waar malaria voorkomt.
Tegengaan van Malaria
Er bestaat geen vaccin tegen Malaria op dit moment, al zijn wetenschappers wel druk bezig om hier naar te zoeken. Met name reizigers worden geadviseerd malariatabletten mee te nemen naar risicogebieden, ook al zijn er dus diverse parasieten resistent tegen dergelijke malariatabletten. Naast tabletten wordt altijd geadviseerd DEET mee te nemen en te gebruiken, lange kleding te dragen waarbij je je armen en benen voldoende bedekt (ook al is dit niet altijd handig vanwege de warmte) en onder muskietennetten te slapen.
Soorten malariatabletten
Er bestaan diverse soort malariatabletten. Als je naar Afrika, Zuidoost Azië en Zuid-Amerika afreist, wordt er aangeraden om lariam en malarone in te nemen, soms ook doxycycline. In Latijns-Amerika dien je paludrine mee te nemen. Het verschil zit in de diverse stoffen die per gebied de parasieten beter tegengaan. Je arts adviseert je welke malariatabletten je mee dient te nemen, of het überhaupt verplicht is en voor hoe lang. Het kan evenzeer met de periode van het jaar te maken hebben (dit is bijvoorbeeld in het Midden-Oosten het geval).
De tabletten dien je voor je naar het land afreist al in te nemen, tot 1 – 4 weken na thuiskomst. Als je tijdens je reis of vakantie last krijgt van symptomen, dien je zo snel mogelijk een arts te raadplegen. Zoals we al beschreven, is het goed mogelijk dat de muggen resistent zijn tegen jouw tabletten. Krijg je thuis last van griepverschijnselen, ga dan eveneens snel naar een dokter.
Als je niet zeker bent of je malariatabletten mee moet nemen, adviseer dan ruimschoots voor je vertrek je huisarts, zodat je op tijd aan de kuur kunt beginnen.
