De langpootmug, een van de lange varianten binnen de muggenfamilie. Hoewel we er als mensen minder last door ervaren dan de vervelende zoemende muggen, kunnen de larven voor overlast zorgen. Hoog tijd om de langpootmug eens onder de spreekwoordelijke loep te nemen. Want een vergrootglas is niet nodig om ze te kunnen spotten.
Wat is een langpootmug?
Een langpootmug (Tipulidae) behoort tot de muggen. Er zijn verschillende soorten langpootmuggen. De overeenkomst tussen de langpootmuggen is dat ze relatief groot zijn als je het vergelijkt met andere muggen en insecten.
Grappig om te weten: in Nederland zijn er verschillende benamingen voor de langpootmug, afkomstig uit dialecten. Twentaren noemen langpootmuggen ‘spekkebijters’ en in andere delen van het land (onder andere Noord-Holland) worden ze aangesproken met ‘glazenwasser’ of ‘spekkedief’.
Hoe zien langpootmuggen er uit?
Verrassend: je kunt de langpootmug herkennen door de lange poten. Het lijf van de mug is ook tamelijk lang: tussen de 1,5 en centimeter. Daarnaast hebben ze grote vleugels die een spanwijdte kunnen hebben van 1,6 tot 2,2 centimeter. Verder hebben deze soort muggen kleine, kraalachtige ogen. Dan heb je nog de unieke monddelen die lijken op een zuigsnoet zoals dat bij andere insecten voorkomt.
Steekt een langpootmug?
Nee, langpootmuggen steken mensen niet. Ook maken ze geen irritant zoemend geluid waardoor wij mensen minder overlast ervaren van langpootmuggen dan van steekmuggen. In tegenstelling tot veel andere muggensoorten is de kaakpartij van de langpootmug namelijk gereduceerd. Hierdoor kunnen langpootmuggen niet steken.
Nog een extra fun fact: langpootmuggen eten maar minimaal en sommige zelfs helemaal niet. Ze gebruiken al hun energie voor hun belangrijkste doel; zich voortplanten.
Is de langpootmug gevaarlijk?
Nee, omdat de muggen niet steken of bijten zijn ze niet gevaarlijk. Ze kunnen namelijk geen muggenziektes zoals malaria overbrengen.
Langpootmug in huis
Langpootmuggen bevinden zich voornamelijk buiten. Dit komt omdat ze zich buiten voortplanten. Daarnaast hebben ze binnen niks te zoeken zoals bloed van mensen. De langpootmuggen zijn met name actief in de schemering of in de nacht. Overdag zijn ze te vinden tussen de planten.
Nu denk je misschien, allemaal leuk en aardig maar ik heb toch echt langpootmuggen in huis? Dat kan ook zeker. Dit komt omdat ze afkomen op licht. Zijn ze eenmaal binnen dan is het lastig voor ze om de weg naar buiten te vinden omdat ze niet goed kunnen vliegen. Gezien de langpootmuggen niet snel zijn, kun je ze meestal eenvoudig vangen en zo weer buiten vrij laten.
Wat te doen tegen langpootmuggen?
Hiervoor geldt de makkelijke regel: voorkom dat de langpootmuggen binnen komen door goeie horren. Binnenhuis kun je niet veel anders doen tegen de langpootmuggen.
Emelten; de gevreesde larven van de langpootmug
Hoewel we als mensen niet veel last ondervinden van de langpootmug zelf, zijn het vooral de larven die ons top wanhoop kunnen drijven. Uit de eitjes van de langpootmug komen de larven, beter bekent als emelten.
Wat zijn emelten?
Emelten zijn de larven die voortkomen uit de eitjes van langpootmuggen. De emelten zijn tussen de 2 en 3 centimeter lang en lijken op wormen. Dit komt ook door de openingen waardoor de emelt ademhaalt, wat lijkt op ogen.
Van emelt tot langpootmug
De ontwikkeling van de langpootmug bestaat uit vier fases. Deze lichten we onderstaand toe.
Fase 1: Het eitje
Ook bij langpootmuggen zijn het de vrouwtjes die de eitjes leggen. Dit doen ze op vochtige plekken. Deze vinden ze tussen de planten, het gras én in de schaduw. Daarnaast zijn verstopte dakgoten een potentiële plek om de eitjes achter te laten. De langpootmug legt tussen de 350 en 1500 eitjes. Om tot dit aantal te komen leggen ze er ongeveer 300 tot 400 per keer.
Fase 2: ontwikkeling emelt
Afhankelijk van de weersomstandigheden komen de eitjes na ongeveer twee weten uit. Niet alle eitjes hoeven uit te groeien tot een larve. Vanaf dat moment is het geen eitje meer maar een larve, ook wel emelt genoemd.
Emelten groeien door zichzelf te voeden met afvalstoffen. Wanneer ze wat groter zijn beginnen ze aan wortels en andere delen van planten die zich in de grond bevinden. Dit komt ook voor bij gras. Overdag zitten emelten onder de grond maar in de nacht snoepen ze aan de groene delen van de plant.
De emelten overwinteren warm onder de bodem en wanneer de lente aanbreekt gaan ze verder met eten. Omdat de larven in de tussentijd groter zijn geworden, gaan ze meer eten en is de schade bovengronds beter te zien.
Fase 3 & 4: van emelt naar pop tot langpootmug
Rond juli ontpoppen de emelten zich om zich vervolgens tot langpootmug te evalueren. Wanneer de langpootmug het daglicht ziet, geniet deze er niet lang van. De langpootmug leeft maar een paar dagen en heeft maar één belangrijke taak: voortplanting.
Langpootmuglarven (emelten) in het gras
Zoals hierboven omschreven kunnen emelten ook schade aanrichten aan je strak groene gazon. De larven kunnen de grassprieten de grond intrekken waarna ze het smakelijk opeten. Het gevolg hiervan is dat er gele en/of doffe plekken in je groene gazon opduiken. Indien er erg veel emelten zich onder de graszode bevinden, dan kunnen ze het samen voor elkaar krijgen om in korte tijd heel het gras aan kanten te leggen.
Een bijkomend nadeel is dat de emelten op hun beurt weer voedsel zijn voor vogels als kraaien, merels en spreeuwen. Omdat emelten voor deze vogels een delicatesse zijn, zullen ze moeite doen om ze boven de grond te krijgen. Hierdoor heb je dus niet alleen de aanvallen van de emelten zelf, maar kunnen de vogels er nog eens voor zorgen dat ze je grasmat omspitten.
Hoe kun je emelten voorkomen?
Het moge duidelijk zijn, emelten in je gras wil je niet. Daarom is het belangrijk om je gazon goed bij te houden. Daarom de onderstaande tips:
- Sproei het gras regelmatig
- Houd het gras kort door tijdig te maaien
- Verwijder onkruid en mos
- Zorg ervoor dat dakgoten in de buurt van je gazon schoon zijn
Wat te doen tegen emelten?
Is het kwaad geschiet en heb je last van emelten in je tuin? Dan is het advies om zo snel mogelijk de emelten te bestrijden om je gazon of planten te redden. Een natuurlijke manier om dit te doen is door aaltjes uit te zetten. Aaltjes nestelen zich in de emelten waardoor de larve zal sterven. Je hoeft niet bang te zijn dat je vervolgens met de volgende plaag te maken krijgt en niet af komt van de aaltjes. Wanneer er geen voedsel meer is voor de aaltjes (dus de emelten) dan overlijden ze.
Lukt het niet om de emelten te bestrijden of besteed je het liever uit aan een specialist? Er zijn verschillende bestrijdingsservices die je hierbij kunnen helpen.
