Soms lijkt het alsof je gek wordt van dat gevoel. Per persoon ligt het eraan hoe gevoelig je ervoor bent. Hier bespreken we wat jeuk eigenlijk is en waarom een muggenbult jeuk veroorzaakt. En waarom de ene persoon er wel last van heeft en de ander amper hoeft te krabben.
De jeuksensatie
Een interessante vraag die we onszelf kunnen stellen, is eigenlijk: wat is jeuk? Zit het tussen de oren, zoals sommigen beweren, of is het echt een lichamelijk kwaaltje? Volgende de medische wetenschap moeten we jeuk definiëren tot een “sensatie in de huid die uitlokt tot krabben”. Hoe dit ontstaat, daar zijn ze nog niet precies achter gekomen. Het gaat er wel om dat bepaalde zenuwen die, net als in het geval pijn, de huid prikkelen. De uiteinden van de jeuk liggen verscholen in de huid, om precies te zijn tussen de grens van de opper- en lederhuid. Door bepaalde eiwitten zoals histamine (komen we zo op terug), die vrijkomen op het moment als de huid door bepaalde invloeden ontstoken raakt, worden deze getriggerd om een prikkel af te geven. Pijn en jeuk: het werkt hetzelfde en ligt zeer dicht bij elkaar, aangezien dit op dezelfde wijze werkt. Alleen kan jeuk ondraaglijker zijn dan pijn.
Jeuk en histamine
Hoe zit dit dan in het geval van muggenbulten? Zoals we in de vorige alinea al omschreven is jeuk niets meer dan een ‘ontsteking van de huid’ en dat is bij een muggenbult eigenlijk hetzelfde geval. Als een mug steekt, maakt de met haar snuit een klein gaatje om het bloed op te zuigen. Hierdoor krijg je al een soort wondje. Aangezien de mug hierbij wat speeksel inclusief stoffen – waardoor het bloed niet direct gaat stollen – in je ‘spuugt’, krijg je een bultje.
Het is namelijk zo dat als de mug verdwenen is in het kleine wondje histamine (daar is die term dan nog eens) vrijkomt. Histamine een stof die ervoor zorgt dat de wond opzwelt. Eigenlijk is het een direct proces in je lichaam, een soort van allergische reactie die plaatsvindt, op het speeksel dat de mug in je heeft gebracht. De wond zwelt op, zodat de muggenbult ontstaat. Histamine is een zelfde stof die ook vrijkomt bij andere allergische reacties, zoals jeukende ogen bij graspollen bijvoorbeeld.
Tolerantie
Dat de mate van jeuk per persoon verschilt, is wel duidelijk. Het is eigenlijk precies hetzelfde als bij een allergische reactie: de een is er gevoeliger voor dan de ander. Hetzelfde geldt bij muggenbulten. Sommige personen kunnen er niet van afblijven en moeten krabben, wat natuurlijk zeer onverstandig is. Anderen hebben er amper last van. Dat muggen onderscheid maken in wie ze steken, dat is duidelijk. Immers hebben we in vorige blog al beschreven dat dit te maken heeft met lichaamszuren en -geur.
Wetenschappers beweren zowel dat het inderdaad tussen de oren zit hoezeer je je kan ergeren aan de jeuk, als dat je er verschrikkelijk veel last van kan hebben. Daarbij komt ook nog eens voor dat je er een mate van resistentie van op kunt bouwen in hoeverre je gevoelig bent voor muggenbeten. Naarmate je ouder wordt, reageert je huid vaak minder heftig op een steek, al is dit niet voor iedereen het geval. Daar kan wel bijkomen dat als je echt een stuk ouder bent, de mate van gevoeligheid wel weer versterkt kan worden. Sterker nog, het komt zelfs voor dat er nieuwe vormen van allergie ontstaan. Laten we hopen dat dit niet bij jou gebeurt!
Diverse muggen – verschil in jeuk
Dan is er ook nog een verschil in de soort mug die je steekt. Alleen de steekmuggen zullen jou bijten en voor muggenbulten zorgen. Maar bij sommige soorten van deze familie merk je amper dat ze je gestoken hebben. Ze richten zich bijvoorbeeld alleen op je enkels en voeten, sowieso een geliefde plek voor veel mugsoorten, en aangezien de huid daar wat dikker is, reageren veel mensen daar minder heftig op. In sommige gevallen voel je zelfs niks. Nogmaals, dit verschilt natuurlijk per persoon.
Overigens, als je naar verre oorden reist, en er andere muggen op je afkomen, is de reactie waarschijnlijk wel weer heftiger. Dit komt natuurlijk weer omdat in deze landen andere soorten muggen leven dan in Nederland. Je huid reageert daar heftiger op, omdat de mate van muggenspeeksel en antistoffen geheel verschilt dan bij de diertjes hier. Als je heel gevoelig bent en slecht tegen de jeuk kan, is het dus belangrijk je te wapenen tegen de mug als je op vakantie gaat. Overigens hebben we op deze pagina daar nog veel tips voor!