DEET – wij praten erover op diverse pagina’s. Je leest erover of verschillende websites. Je ziet het op de verpakking staan van de anti-muggenspray die je koopt. Er wordt immers door diverse reisorganisaties geadviseerd dat je anti-muggenmiddelen mét DEET moet kopen. Meestal doen we dit braaf en ook wij van Mozzy geven in de meeste gevallen aan dat je dergelijke producten moet aanschaffen. Maar wat is DEET eigenlijk precies? Op deze pagina lees je alles over dit stofje.
Oorsprong van DEET
We schrijven Deet vaak met kleine letters, maar eigenlijk is dit incorrect. Aangezien het een afkorting betreft is het in principe de bedoeling om dit voluit met hoofdletters te schrijven: DEET dus. Een chemisch middel dat de officiële naam ‘N.N-diethyl-metatoluamide’ draagt en tegenwoordig bekend staat als het bekendste anti-insectenmiddel. Niet alleen tegen muggen, maar ook zeer effectief tegen onder andere teken(beten).
Het product werd in 1944, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, ontwikkeld door de wetenschapper Samuel Gertler van de United States Department of Agriculture, oftewel het Amerikaanse Ministerie van Landbouw. Speciaal bedoelt voor het Amerikaanse leger. Gertler bedacht dit aangezien hij zelf in zijn dienstperiode in de jungle had moeten vechten en daar lek werd geprikt door die irritante muggen. Daarbij waren de gevechten tijdens de Japanners aanleiding voor een uitgebreid onderzoek naar insecten. Immers wisten de Japanners meerdere gebieden en eilandjes eenvoudig te veroveren, terwijl de Amerikaanse soldaten in grote getale uitgeschakeld werden. Wat de Japanner wel wist – en de Amerikaan blijkbaar niet – was dat hele gebieden onbegaanbaar bleken door een tergende oogstmijt: een gruwelijk beest dat zich letterlijk door stof en lichaam heen vrat. Het zorgde ervoor dat een derde van de Amerikaanse troepen werd uitgeschakeld.
Aanleiding dus voor Gertler om iets nieuws te ontdekken en dat vond hij betrekkelijk snel. In eerste instantie werd dit middel getest in de vorm van pesticide om landbouwgewassen te beschermen. Pas 2 jaar later, in 1946 kregen de eerste militairen het zogenoemde “bug juice” [insectensapje] mee op hun missies naar respectievelijk Vietnam en overige Zuid-Aziatische landen. Overige burgers konden pas vanaf 1957 kennis maken met dit ‘sapje’, een kleurloze, olieachtige stof.
De werking van DEET
In hoeverre werkt DEET nu eigenlijk? We weten dat alle bekende anti-muggensprays, -melk en -lotions een bepaalde concentratie heeft. Voorheen werd altijd gedacht dat de geursensoren van de mug door de concentratie dermate verstoord werd, dat zij het menselijk lichaam niet meer konden ruiken. Echter, in een studie uit 2008 is gebleken dat de mug DEET daadwerkelijk ruikt en in zekere zin de geur van deze stof weerzinwekkend vind. Daarom vliegt het insect het liefst met een grote boog om je heen als je een substantie met DEET draagt.
Is DEET schadelijk?
Er gaan steeds meer verhalen in de rondte dat DEET erg schadelijk is voor de mens. Aangezien het een chemisch middel betreft, is men al vlug van mening dat dit voor de mens niet goed kan zijn. In 2012 verscheen een studie van de Universiteit van Montpellier in Frankrijk dat de stof inderdaad de werking van zenuwen kan verstoren en zelfs beschadigen. Het werd echter alleen getest op insecten zelf en muizen en dit is altijd anders dan bij de mens zelf. Toch word er wel degelijk aangeraden om op te passen met hoge concentraties. Aangezien DEET in pure vorm zelfs metalen en lak aan kunnen tasten is dit statement niet heel vreemd.
Fabrikanten geven ook aan dat producten DEET beter niet op wondjes, geïrriteerde huid en onder kleding gebruikt kunnen worden, omdat het in zoverre je huid nog verder aantast en eveneens de stoffen van je kledij. Bij veelvuldig gebruik kan er sprake zijn van moeilijk ademhalen, brandende ogen en hoofdpijn. Echter, dit gebeurt alleen bij enorm hoge concentraties DEET en de meeste producten hebben tegenwoordig concentraties die niet hoger zijn dan 30 procent, om dit in ieder geval tegen te gaan.
Wanneer gebruik je DEET wel en wanneer niet?
DEET-producten vormen nog altijd de beste anti-muggenmiddelen die er zijn. Wat betreft de concentraties: let er op als je er gevoelig voor bent. Het is namelijk wel bewezen dat niet alle mensen goed tegen deze stof kunnen en geïrriteerde huid krijgen, een vorm van een allergische reactie dus. Daar bestaan alternatieven voor, zoals citriodiol. Toch komen deze irriterende reacties, wat dat is het vooral, maar bij 1 van de 100 mensen voor. Deze irritatie kan leiden tot rode huid, extreme jeuk, blaren en zelfs (gal)bultjes.
Ben je gevoelig voor muggen, dan is het natuurlijk voor jou het beste om anti-muggenspray’s met een zo hoog mogelijke concentratie DEET te kopen. Aangezien in principe de werkingsduur ook langer is (volgens de fabrikanten is 30 procent 5,5 uur werkzaam, 40 procent tot 8 uur en 50% maar liefst 10 uur, al blijken deze cijfers wel wat aan de positieve kant te zijn), is het aan te raden goed te kijken naar de hoeveelheid in je product.
Kleine kinderen, tot ongeveer 2 jaar, mogen geen DEET producten gebruiken die boven de 30 procent zijn. Er wordt zelfs aangeraden voor muggenmiddelen tot 10 procent te kiezen, omdat zij dit eerder in hun neus, ogen en mond wrijven. Ook zwangere vrouwen of die borstvoeding geven mogen géén DEET gebruiken met meer dan 30 procent. Er wordt zelfs aangeraden dit zo min mogelijk te gebruiken, omdat dit schadelijk kan zijn voor de ontwikkeling van je kind. Ook als borstvoeding geeft, geldt dit, al zijn er nog geen onderzoeken verschenen waarbij bewezen is dat er schadelijke stoffen in de moedermelk terecht kunnen komen.
Nog een tipje van ons: als je gaat zonnen en je gebruikt ook zonnecrème, dan is het belangrijk dat je eerst jezelf hiermee insmeert en ongeveer een half uur wacht. Hierna kun je gerust DEET-producten aanbrengen.
