Op dit moment is de tijgermug mogelijk wel de bekendste mug ter wereld en ook jij hebt vast wel deze beruchte muggensoort gehoord. Immers is deze mug verantwoordelijk voor het overbrengen van vele alom bekende muggenziekten. En misschien wel beangstigend om te horen, maar ook deze muggensoort is in Nederland actief, al is hier absoluut geen sprake van enige bezorgdheid.
Wat is de (Aziatische) Tijgermug
De tijgermug, ook wel Aziatische tijgermug genoemd, is een typische variant van de bekende steekmug en draagt de Latijnse naam ‘Aedes albopictus’. ‘Aedes’ is overigens de overkoepelende Latijnse familienaam van de steekmuggen waaronder ongeveer 85 diverse muggensoorten toebehoren.
Hoe ziet een tijgermug er uit?
Deze tijgermug herken je aan de volgende uitlijkere kenmerken:
- Het lijfje is zwart
- De poten kennen typische witte strepen
- De strepen, dan wel vlekjes, zitten ook vaak op het lijfje zelf.
- De uiterste delen van de poten zijn geheel wit
- De steeksnuit is wit
- De proboscis (zuigsnuit) is zwart
Daarnaast heeft deze soort kenmerken die de meeste muggen hebben namelijk dat ze twee vleugels – het insect behoort immers tot de tweevleugelige insecten – en kunnen zij 2 tot maximaal 10 millimeter lang worden. Mannetjes zijn overigens kleiner dan de vrouwelijke (stekende) tijgermug.
Hoe herken je het verschil tussen een gewone mug en de tijgermug?
Het grootste verschil tussen de tijgermug en een ‘gewone mug’ is de kleur. De tijgermug is dus zwart/wit en gewone muggen zijn bruin. In Nederland zie je vaak muggen die grotendeels op de tijgermug lijken, maar meestal zijn deze bruin van kleur en hebben ze bruin-wit gestreepte poten.
Daarnaast is een verschil tussen tijgermuggen en ‘gewone muggen’ dat tijgermuggen géén vlekjes op de vleugels hebben. Sommige normale muggen hebben dit wel.
Wat als laatste onderscheidend is van deze muggenvariant is dat ze een kleinere kop hebben dan andere muggen en in verhouding langere haartjes hebben. Over het algemeen kun je zeggen dat tijgermuggen kleiner zijn dan gewone muggen.
Tijgermug gezien?
Denk je dat een tijgermug hebt gespot? Dan adviseert het NVWA om de mug proberen te vangen of dood te slaan. Je kan hier een foto van maken (of een lichte achtergrond zodat de mug goed te zien is) om vervolgens een melding te maken. Het NVWA onderzoekt het verder. Ze adviseren om de mug te bewaren voor eventueel later onderzoek. Via onderstaande link ga je naar het formulier waar je een melding kunt maken:
Waar komt de tijgermug voor?
Zoals de naam al aangeeft komt de tijgermug oorspronkelijk uit Zuid-Oost Azië. Overigens was ook bekend dat een deel van Afrika, zoals Madagaskar, te maken had met deze soort. Door internationale import heeft de mug zich over de wereld weten te verspreiden. Inmiddels is dit gebied vergroot, waarbij met name Zuid-Amerika en grote delen van Afrika last hebben van deze steekmug. In principe houdt de mug van tropische oorden, dus de kans dat deze in Nederland verblijft is kleiner. Dat wil niet zeggen dat deze niet bestaat in dit land.
Tijgermug in Nederland
In de zomer van 2016 verschenen enkele verontrustende berichten in de media. Zo zijn er tijgermuggen in Veenendaal en Ettenleur (Noord-Brabant) gesignaleerd. Toch is er absoluut geen reden tot paniek, maar is het niet onlogisch om op te passen. Het is ook niet gek dat tijgermuggen in Nederland terecht zijn gekomen, maar het is niet nieuw: al sinds 2005 vliegen deze varianten rond. Daarbij heeft het RIVM al bekend gemaakt dat de kans dat tijgermuggen in Nederland ziektes meedragen miniem is.
De muggen en muggenlarven komen in Nederland terecht, doordat reizigers deze (per ongeluk) vervoeren via de autobanden, de caravans of zelfs in de koffer. Daarbij is ook de import van bijvoorbeeld bamboe en tweedehands autobanden uit China hier een aanleiding van. Maar, zoals we geleerd hebben, bestaat er een verschil tussen een insect als deze ‘signaleren’ en dat deze in dit land ‘gevestigd’ is. Oftewel, de mug komt voor, maar in kleine getale.
Als de tijgermug gevonden wordt in Nederland neemt de NVWA maatregelingen om verdere verspreiding te voorkomen.
Broedplaatsen
Natuurlijk kun je er zelf ook op letten of je de tijgermug ziet. Tenminste, als je er nu een beetje verstand van hebt gekregen. Geloof ons, de kans is erg klein dat je er ééntje hebt gezien en daarbij moet je eigenlijk wel een specialist zijn om hier goed over te kunnen oordelen. De kans is namelijk groter dat een typische Nederlandse steekmug hebt gezien.
De tijgermug zal waarschijnlijk voornamelijk tijdens de zomermaanden actief zijn, omdat deze nu eenmaal houdt van warme temperaturen. Daarbij zoekt het vrouwtje graag broedplaatsen op waar ze stilstaand water ziet, zoals bakjes regenwater, tonen, dakgoten en poeltjes. Maar als je denkt dat het hier gaat om een ‘gevaarlijke’ mug, is het het beste om muggennestjes als deze onschadelijk te maken en de broedplaatsen te verwijderen.
Ziektes tijgermug
We vertelden al dat de tijgermug kan steken en dergelijke steken kunnen zelfs zeer pijnlijk zijn. Daar moeten we meteen bij vertellen dat ze voornamelijk overdag hun prooi zoeken. Toch zijn steken van de tijgermug zeer gevaarlijk, aangezien juist deze soorten diverse ziekten met zich meedragen, zoals Dengue en Chikungunya. Onderstaand een overzicht van ziektes die de tijgermug kan overdragen met daarbij de belangrijkste symptomen.
| Ziekte | Symptomen |
| Zikavirus | Acute koorts, oogontsteking, spierpijn, huiduitslag |
| Westnijlziekte | Koorts, hoofdpijn, spierpijn |
| Dengue (knokkelkoorts) | Acute koorts, koude rillingen, hoofdpijn achter de ogen, spierpijn |
| Chikungunya | Acute koorts, gewrichtspijn, hoofdpijn, huiduitslag |
| Gele koorts | Acute koorts, koude rillingen, spierpijn, misselijkheid |
| Venezolaanse quïene encefalitis | Koorts, hoofdpijn, hersenvliesontsteking |
| Ross River | Koorts, gewrichtspijn, vermoeidheid |
| Riftdalkoorts | Koorts, gewrichtspijn, leveraandoeningen |
| Japanse encefalitis | Stijve nek, verlammingsverschijnselen |
| La Crosse | Koorts, koude rillingen, misselijkheid |
Zijn tijgermuggen gevaarlijk?
Ja, tijgermuggen kunnen gevaarlijk zijn gezien de ziektes die ze kunnen overdragen. Het wil overigens niet zeggen dat álle tijgermuggen een virus met zich meedragen, want dat lijkt soms wel zo te zijn als je het internet leest. Wel is het zo dat de kans een stuk groter is.
De tijgermug die besmet is draagt de specifieke ziekteverwekkers in de speekselklieren met zich mee en deze worden bij het steken vaak overgedragen, omdat er bij dit proces muggenspeeksel in je bloed terecht komt. Het wil niet altijd zeggen dat je daarbij direct ziek wordt, maar probeer in gebieden waar deze mug voorkomt zoveel mogelijk jezelf te beschermen aan de hand van bedekkende kleding en anti-muggenmiddelen met DEET.
Wat te doen tegen tijgermuggen?
Om beten van tijgermuggen te voorkomen gelden dezelfde voorschriften als bij andere muggen:
- Zorg voor bedenking van de huid door bijvoorbeeld lange kleding te dragen. Bij ‘gewone muggen’ geldt dit advies vooral bij schemering. Omdat de tijgermug ook overdag steekt, geldt dit advies gedurende de hele dag.
- Maak gebruik van een antimuggenmiddel zoals DEET.
- Slaap onder een klamboe
- Plaats horren voor ramen en deuren om te voorkomen dat muggen binnen komen
Wat te doen als je gestoken bent door een tijgermug?
Heb je gezien of heb je het vermoeden dat je gestoken bent door een tijgermug? Je hoeft niet direct paniek te krijgen, niet alle tijgermuggen nemen ziektes met zich mee. Het is wel belangrijk om alert te zijn op symptomen van de ziektes die bovenstaand genoemd zijn zoals koorts, hoofdpijn en andere griepachtige verschijnselen. Neem in dat geval direct contact op met je huisarts. Ook wanneer je teruggekeerd bent uit risicogebieden, gezien sommige symptomen pas na 2 weken tot uiting kunnen komen.
